درس هایی از ماجرای هم جوشی سرد

چندسال پیش بود که به نظر می‌رسید پیشرفت دانش سرانجام یکی از مهم ترین آرزوهای بشر را برآورده کرده است: آرزوی کشف روشی ساده، ارزان، و بی‌خطر، برای دستیابی به منبع پایان ناپذیری از انرژی. در 23 مارس 1989، استنلی پانز از دانشگاه یوتا (امریکا) و مارتین فلایشمن از دانشگاه ساوث هامپتن (انگلستان) اعلام کردند توانسته‌اند فرایند همجوشی هسته‌ای را، که میلیاردها سال منشا انرژی عظیم خورشید بوده است و تا میلیاردها سال دیگر نیز خواهد بود، در آزمایشگاه عملی سازند. البته همجوشی هسته ای در زمین کار تازه‌ای نبود. آندره یی ساخاروف، فیزیکدان مشهور شوروی، چند دهه پیش با طرحهای خود اساس استفاده از همجوشی هسته‌ای را پایه ریزی کرده بود. اما آنچه به ادعای پانز و فلایشمن جلوه‌ای خیره کننده می‌داد این بود که ظاهرا موفق شده بودند به جای دمای دهها میلیون درجه ای نیروگاههای چندین میلیون دلاری، «هم جوشی سرد» را در دمای اتاق و در یک لوله آزمایش معمولی انجام دهند!
اولین واکنش دانشمندان ناباوری محض بود. به ادعای این دو شیمی دان کافی بود دو الکترود، یکی از جنس پالادیم و دیگری از جنس پلاتین، در لوله آزمایشگاهی پر از آب سنگین- آبی که در مولکول آن به جای ئیدروژن، ایزوتوپ سنگینترش یعنی دوتریم وجود دارد- قرار داده شوند و هرکدام به یکی از قطبهای باتری وصل شوند.